10 ciekawostek na temat Szekspira

Skąd artysta czerpie inspirację – pytanie, które uwielbiają zadawać dzieci, a zarazem pytanie, na które nie wypada szczerze odpowiadać. Można jednak mieć nadzieję, że kilkaset lat po śmierci pojawi się jakiś afrykański naukowiec i… przekopie ogródek, uchylając rąbka tajemnicy. Grupa badaczy z RPA zabrała się za badania rur w ogrodzie domu Szekspira, odkrywając w nich… wyraźne pozostałości konopi. I to by było na tyle, jeśli chodzi o wyobraźnię.

#2.

Jak on się właściwie nazywał – to kolejne pytanie, które należałoby skierować bezpośrednio do Szekspira, tyle że w tym przypadku można by jednak nie doczekać się odpowiedzi (i nie, nie tylko dlatego, że gość nie żyje od czterystu lat). Sęk w tym, że do dzisiaj zachowało się zaledwie sześć własnoręcznych podpisów Szekspira i każdy… zawiera co innego. Willm Shakp, William Shaksper, Wm Shakspe, William Shakspere, Willm Shakspere, By me William Shakspeare. Wśród tych kombinacji brakuje chyba tylko jednej – tej powszechnie stosowanej.

#3.

Kiedy artysta nie może się wysłowić… wymyśla słowa. To, co raczej nie przystoi zwykłym śmiertelnikom, doskonale sprawdzało się w przypadku Szekspira. W utworach angielskiego poety znajduje się ponad 17,6 tys. słów, z czego 1700 zmyślonych, tj. użytych po raz pierwszy. To właśnie u Szekspira, w „Straconych zachodach miłości” debiutuje „u” jako skrócona forma „you”, co na swój sposób czyni największego angielskiego poetę pierwszym nowoczesnym analfabetą…

#4.

Skoro mowa o analfabetyzmie – Szekspir miał dwie córki, Susannah i Judith. Młodsza, Judith, nie umiała czytać. Kiedy miała się podpisać, rysowała znaczek. Największa porażka genialnego ojca? Niekoniecznie. W czasach Szekspira umiejętność czytania i pisania była typowo utylitarna. Nabywali ją niemal wyłącznie przedstawiciele określonych zawodów, w których umiejętność ta miała znaczenie praktyczne. Co więcej, na jej opanowanie decydowali się głównie mężczyźni. Trudno więc winić córkę Szekspira za czasy, w jakich się urodziła.

#5.

Szekspir pozostawił po sobie wielką spuściznę – również wielki jak na owe czasy majątek – ale nie pozostawił spadkobierców. Cała jego „linia” wygasła zaledwie ćwierć wieku po śmierci poety. Syn, Hamnet (nie Hamlet…) zmarł w wieku 11 lat. Starsza córka nie miała dzieci, te urodzone przez Judith zmarły bardzo młodo. Żaden z trzech braci Szekspira się nie ożenił, nic więc nie wiadomo o tym, aby pozostawili po sobie jakichkolwiek następców.

#6.

Kaodaizm to wietnamska religia, którą zapoczątkował Ngô Văn Chiêu – katolik ze skłonnościami do seansów spirytystycznych, podczas których „otrzymał boskie oko”. Ciekawa jest nie tyle sama religia, co dość obszerny katalog postaci czczonych przez wyznawców kaodaizmu. Znajdują się tam Joanna d’Arc, Mahomet, Mojżesz, Louis Pasteur, Lenin oraz oczywiście Szekspir. Nie ma co, w ciekawym towarzystwie się po śmierci wylądowało…

#7.

Nie wszyscy kochali Szekspira. Nie przepadała za nim przede wszystkim konkurencja. Voltaire uważał Hamleta za dzieło „pijanego dzikusa”. Cóż, francuska grzeczność ma długą tradycję. Za dziełami słynnego poety nie przepadał też Jerzy III, a George Bernard Shaw pałał do Szekspira prawdziwą nienawiścią. Pozwolił sobie m.in. na taki komentarz, który wydrukowano w gazecie(!): „pozytywnie by mi ulżyło, gdybym mógł go [Szekspira] wykopać i obrzucić kamieniami”.

#8.

Zdecydowanie więcej w historii było jednak zwolenników niż przeciwników Szekspira. Na cześć poety, imionami postaci z jego dzieł, nazywano m.in. nowo odkrywane księżyce Urana. Jego zachowane do dzisiejszych czasów autografy wyceniane są w milionach. Gdyby któryś z zaledwie sześciu egzemplarzy trafił na aukcję – co bardzo mało prawdopodobne – cena zapewne błyskawicznie przekroczyłaby 5 milionów dolarów. A i to promocja, ponieważ wszystkie podpisy zachowały się wyłącznie na dokumentach. Gdyby znaleziono odręczny autograf na którymś z dzieł Szekspira, cena momentalnie skoczyłaby do niebotycznych poziomów.

#9.

W historii – zasłużenie – zapisał się William Szekspir, ale jego ojciec, John, to również ciekawa postać z doskonałym zmysłem do interesów. Bo jak inaczej określić gościa, któremu płacą za degustowanie piwa? Wymarzona robota! Ale w przypadku Johna Szekspira niejedyna. Ojciec poety był również handlarzem, urzędnikiem oraz pożyczkodawcą, sukcesywnie wspinającym się po drabinie społecznej… by ostatecznie zlecieć z niej wprost na pysk. U kresu życia zmagał się z poważnymi problemami z prawem, tonął też po uszy w długach. Co sprawiło, że karta się odwróciła – tego niestety nie wiadomo.

#10.

Biografowie Szekspira nie mają bladego pojęcia, co poeta robił pomiędzy 1585 a 1592 rokiem. Złośliwi twierdzą, że poszedł na tacierzyński. Tak czy inaczej ostatnia wzmianka o poecie sprzed „tajemniczego okresu” dotyczy chrztu jego dzieci, następna – dopiero po siedmiu latach – zawiera przytyk ujęty w pamflecie Roberta Greene’a. Historycy spekulują, że Szekspir mógł w tym czasie uczyć w szkole, studiować prawo, podróżować po Europie albo występować z wędrowną trupą w Stratford. Jedno zachowane źródło sugeruje, że… Szekspir zwiał z miasta po tym, jak ustrzelił jelenia w posiadłości należącej do miejscowego polityka.

Źródła: 1, 2, 3, 4, 5, 6